جغرافيا و كوه‌هاي نسن

جغرافيا واقليم نسن نسن روستايي كوهستاني كه بر روي آبرفتهاي اوزرود در تقاطع رود خانه آزاد كوه و لابشم بنا گرديده است. اين روستا در طول جغرافيايي ّ ۳۳ و ْ۵۱ و عرض جغرافيايي ّ۱۳ و ْ۳۶ واقع شده است كه در ۲۲ كيلومتري شرق پل زنگوله در جاده چالوس و ۳۵ كيلومتري غرب بلده، مركز بخش درة نور قرار دارد . كل جمعيت آن به اضافه خوشنشينهاي روستا حدود ۳۰۰۰ نفر مي باشد ،نژاد مردم آن آريايي ورنگ پوست آنها گندمي يا سفيد پوست مي باشند و اكثر مردمان داراي قد متوسط و شغل آنها اغلب دامداري وكشاورزي مي باشد .مردم اين روستا به زبان فارسي وگويش طبري با مخلوطي از لغات گويشهاي پهلوي ،كردي ، گيلكي، لري وباز مانده زبان ايرانيان قديم يعني پارسي ميانه سخن مي‌گويند . طبق آماراستان مازندران به ازاء ٩٩مرد١٠٠ زن در اين استان وجود دارد و حدود ٩٠ درصد مردم اين استان با سواد مي باشند. ساختمانهاي آن از گل وسنگ يا خشت با سقف گلي با فنداسيون چوبي(“تك و دوش كش” كه سيستم بسيار مناسب براي ايمني در برابر زلزله مي باشد) ، جديداّ بصورت ماسه وسيمان با فنداسيون بتني و سقف شيرواني مي باشد. راه دسترسي به روستا جاده آسفالته با امتداد شرقي ـ غربي كه فاصله آن با جاده اصلي (جاده چالوس )۲۲ كيلومتر مي باشد. ٩٠ درصدجمعيت آن غير ساكن هستند. جدول فاصله نسن با روستا ها و شهرهاي اطرف نام آبادی فاصله(km) نام آبادی فاصله(km) پیل ۷ پل زنگوله ۲۲ میناک ۹ تهران(جاده هراز) ۲۱۰ کلاک پایین ۱۳ تهران(جاده چالوس) ۱۵۱ کلاک بالا ۱۶ تهران(آزاد راه) ۷۰ الیکا ۱۳ چالوس ۹۶ اوز ۱۸ بلده ۳۵ آب هوا وپوشش گياهي هواي نسن متاثر از كوهها و زمينهاي سرسبز با چشمه هاي آب سرد و گوارا محيط بسيار مناسبي را در فصل بهار وتابستان فراهم‌ساخته و همچنين كوههاي پر برف آن در زمستان بسيار زيبا وديدني است.

جغرافيا واقليم نسن نسن روستايي كوهستاني كه بر روي آبرفتهاي اوزرود در تقاطع رود خانه آزاد كوه و لابشم بنا گرديده است. اين روستا در طول جغرافيايي ّ ۳۳ و ْ۵۱ و عرض جغرافيايي ّ۱۳ و ْ۳۶ واقع شده است كه در ۲۲ كيلومتري شرق پل زنگوله در جاده چالوس و ۳۵ كيلومتري غرب بلده، مركز بخش درة نور قرار دارد . كل جمعيت آن به اضافه خوشنشينهاي روستا حدود ۳۰۰۰ نفر مي باشد ،نژاد مردم آن آريايي ورنگ پوست آنها گندمي يا سفيد پوست مي باشند و اكثر مردمان داراي قد متوسط و شغل آنها اغلب دامداري وكشاورزي مي باشد .مردم اين روستا به زبان فارسي وگويش طبري با مخلوطي از لغات گويشهاي پهلوي ،كردي ، گيلكي، لري وباز مانده زبان ايرانيان قديم يعني پارسي ميانه سخن مي‌گويند . طبق آماراستان مازندران به ازاء ٩٩مرد١٠٠ زن در اين استان وجود دارد و حدود ٩٠ درصد مردم اين استان با سواد مي باشند. ساختمانهاي آن از گل وسنگ يا خشت با سقف گلي با فنداسيون چوبي(“تك و دوش كش” كه سيستم بسيار مناسب براي ايمني در برابر زلزله مي باشد) ، جديداّ بصورت ماسه وسيمان با فنداسيون بتني و سقف شيرواني مي باشد. راه دسترسي به روستا جاده آسفالته با امتداد شرقي ـ غربي كه فاصله آن با جاده اصلي (جاده چالوس )۲۲ كيلومتر مي باشد. ٩٠ درصدجمعيت آن غير ساكن هستند. جدول فاصله نسن با روستا ها و شهرهاي اطرف نام آبادی فاصله(km) نام آبادی فاصله(km) پیل ۷ پل زنگوله ۲۲ میناک ۹ تهران(جاده هراز) ۲۱۰ کلاک پایین ۱۳ تهران(جاده چالوس) ۱۵۱ کلاک بالا ۱۶ تهران(آزاد راه) ۷۰ الیکا ۱۳ چالوس ۹۶ اوز ۱۸ بلده ۳۵ آب هوا وپوشش گياهي هواي نسن متاثر از كوهها و زمينهاي سرسبز با چشمه هاي آب سرد و گوارا محيط بسيار مناسبي را در فصل بهار وتابستان فراهم‌ساخته و همچنين كوههاي پر برف آن در زمستان بسيار زيبا وديدني است.

آب وهواي روستا سرد كوهستاني با دو اقليم متفاوت جوي۱) درة آزاد كوه با اقليم استپي سرد (Steppique froid) و مجموع ماههاي يخبندان آن از ۵تا ۸ ماه در سال ودرجه حرارت (۳۰ ـ) تا (۱۵+) درجه در طول سال مي باشد .۲ ) درة لا بشم با اقليم آكزريك سرد (Axeriqe froide)در قسمت شمالي نسن يعني كوههاي خرتاب (ختو) و مجموع ماههاي يخبندان از ۳ تا ۵ ماه در سال درجه حرارت (۱۰ ـ) تا (۲۰+) درجه در طول سال مي‌باشد. بادهاي موجود بيشتر بصورت دره اي مي باشد و در مجموع داراي دو جريان هواي اصلي (باد) است. ۱ ) جريان هواي شرقي و شمال شرقي (از سمت كوههاي كجور) اين جريان كه از سيبري سرچشمه مي گيرد ، توده هواي سرد را وارد نسن مي نمايد اين توده هوا بيشتر در زمستان موثر است. ۲ ) جريان هواي غربي و جنوب غربي كه از سمت لابشم و آزادكوه وارد نسن مي شود اين جريان هوا از مديترانه و اروپا سرچشمه مي گيرد و داراي رطوبت بالايي است و بيشتر در بهار وتابستان جريان باران زا را به منطقه مي آورد. رطوبت هوا بطور كلي كم و بارندگي در حدود ۵۰۰ – ۴۰۰ ميليمتر در سال است ارتفاع پايين ترين نقطه آن محل روستا مي باشد كه نسبت به سطح درياههاي آزاد ۲۶۰۰ متر و بلندترين نقطه منطقه نسن قله آزادكوه با ارتفاع ۴۳۵۰ متر در قسمت جنوبي آن واقع گرديده است. پوشش گياهي متنوع از انواع گياهان درختي ،بوته¬اي و علفي تشكيل گرديده، در دره ها و اطراف چشمه هاي آب پوشش متراكم ودر ارتفاعات بالا پوشش گياهي كمتر به چشم مي خورد بطور كلي منطقه درة آزادكوه پوشش گياهي بهتري نسبت به درة لابشم دارد كه توضيح نوع گياهان آن در بخش مربوطه داده خواهد شد. بادهای غالب بادهاي موجود بيشتر تحت تاثير جريانهاي هوا هستند ۱ ) باد غالب منطقه با امتداد جنوبي ـ شمالي و از جهت جنوب به شمال كه از سمت آزاد كوه به نسن مي وزد علت اين باد وجود اختلاف درجه حرارت زياد بين ارتفاعات دريوك وآزادكوه با نسن مي باشد و باعث مي گردد جابجايي هوا به سرعت انجام گرفته و تبديل به بادهاي شديد شود. ۲ ) باد غربي ـ شرقي كه از منطقه گردنه لابشم به نسن مي وزد ،اين باد اغلب در زمانهايي است كه آب و هوايي مديترانه اي وارد منطقه شده باشد و درجه حرارت منطقه تحت تاثير اين جو قرار گيرد . ۳ ) باد شرقي ـ غربي كه جريان مذكور كمتر اتفاق مي افتد و نسن را تحت تاثير قرار مي دهد . كوهها ودره ها كوههاي نسن جزء بخش مركزي رشته كوه البرز است اين كوهها همچون حلقه هاي زنجير بصورت شرقي- غربي به همديگر بافته شده اند و درة اصلي آن در جهت شرقي- غربي تشكيل گرديده است. اين كوهها در نتيجه كوهزايي دوران سوم زمين شناسي به نام كوهزايي آلپي به شكل كنوني در آمده اند . فرسايش اواخر دوران سوم وچهارم زمين شناسي عوارض گسترده اي در اين مناطق بوجود آورده، و آنرا شكل بخشيد . بعلت وجود گسلهاي اطراف آن و فشار صفحه فلات ايران به سمت شمال و شمالشرق دايما كوهها در حال ارتفاع گرفتن هستند و هر سال به ارتفاع آنها افزوده مي شود ، مثلا فرا ديواره گسل نسن از طرف صفحه جنوبي به صفحه فرو ديواره (شمالي) فشار وارد مي نمايد و هر ساله كوههاي شمالي نسن يعني بقدي- تلارنو- كاكرون و پلنگ دره در حال افزايش ارتفاع مي باشند. كوههاي با امتداد شرقي- غربي از لحاظ سن زمين شناسي و تشكيل ، مسن تر از كوههاي داراي امتداد شمالي ـ جنوبي هستند يعني ارتفاعات كاكرون، بقدي ، اولج ، پلنگ دره از كوههاي آزادكوه ،سوتك ،كافرنو ،لشگ و . . .پيرترند البته به اين مباحث بيشتر خواهيم پرداخت . حدود و مناطق كوهي نسن داراي هفت منطقه كوهستاني با مشخصات زير مي باشد محدوده كوههاي آن در بخش شمال روستا از كوههاي لا بشم بصورت شرقي- غربي شروع و به سمت جنوب تا كوههاي آزادكوه و سوتك گسترش پيدا مي كند، درواقع بيشتر وسعت آن به صورت شمالي ـ جنوبي است حدود و تعداد كوهها ودره ها در ادامه آمده است. گستره اين ارتفاعات از لحاظ مساحت در دره كم نظير و از همه روستاها بيشتر است و گستره وسيعي را دربرگيرد كه در گذشته و حال محل مناسبي براي فعاليتهاي دامداري و دامپروري فراهم نموده است .كوهستان نسن با ارتفاع بالا در واقع بام كوههاي منطقه مي باشد با قلل متعدد و فراوان به شرح جدول زير نام کوه ارتفاع(متر) نام کوه ارتفاع(متر) آزادکوه ۴۳۵۰ لشک ۳۶۷۵ دریوک ۳۸۴۵ نفتو ۳۶۵۴ بقدی ۳۶۹۲ حسلو ۳۵۱۳ کافرنو ۳۵۰۰ نسن ۲۶۰۰ منطقه نسن از دو درة اصلي و يك گستره فرعي بنامهاي ۱)درة آزادكوه ۲)درة لابشم ۳) گستره سوتك ، تشكيل گرديده است .دره هاي مذكور در محل روستا به هم مي رسند و آب دو رودخانه از طريق اوزرود به رود هراز مي ريزد . گستره سوتك هم كه حدود ۳۷۰۰ متر ارتفاع دارد در قسمت جنوبي كوههاي نسن و قسمت جنوب غربي آزادكوه قرار دارد و آب چشمه هاي آن به سمت رود كرج رفته و به سد اميركبير مي ريزد در واقع نسن داراي دو حوزه آبريز هراز و كرج مي باشد . دره هاي تلسكك-كليگ نو- بيروش- اولج- حسلو-كاكرون-كردور- پلنگ دره و . . . دره هاي فرعي هستند كه آب چشمه هاي آن به درة آزادكوه ولابشم مي ريزد. الف ) مناطق كوهستاني درة آزادكوه ۱- مرتع وازن حدود از شمال: به كوههاي مناطق لابشم با مرز رودخانه حدود از جنوب: به كوههاي مناطق بيروش و روستاي كلاك با مرز ارتفاعات كافرنو و وازن حدود از غرب: به كوههاي منطقه مرنجي با مرز رودخانه حدود از غرب: به كوههاي روستاي پيل با مرز ارتفاعات كينجرو و كوورا كوهها و دره هاي اين منطقه سف پشت ـ كافرنو ـ وازن ـ ديتو ـ كناره پر ـ گزن دره ـ خرزاچال ـ گردنه كينجرو ـ اساچال ـ سنگ سوء ـ فشك چال ـ فشكنو ـ پيرمردك(ترخان كوه) ـ تك مازرا ـ تشك نو ـ حلاله پر ـ بزكمر ـ دز نو ـ گته فراخ ـ كوورا ـ حاجي باباي لج ـ تلسكك حصل سر ۲ـ مرنجي حدود از شمال : به كوههاي منطقه لابشم با مرز محل روستا و ارتفاعات شش نو حدود از شمال : به كوههاي منطقه وازن ، بيروش و لشك با مرز رودخانه درة كلونگاسي حدود از غرب : به كوههاي روستاي اليكا و كلونگا با مرز ارتفاعات حصلو وكلونگاسي حدود از شرق : به كوههاي منطقه وازن با مرز رودخانه كوهها ودره هاي اين منطقه كلونگاسي ودره آن ـ حصلو ـ حصلوسرچال ـ نصرت سره ـ معدن ـ تلارپش دره ـ چلوپشت ـ چلوپشت سرچال ـ مرنجي ـ وگ چال ـ مونگ چال ـ لاروسر ـ گته دره ـ باغ زمين ـ پالن سنگ ـ كناره ـ پيخنا ـ لج كينگ و…. كوههاي اين منطقه مناسب ترين علفها و محيط را براي دامداري دارا مي باشد. ۳ ـ بيروش حدود از شمال : به كوههاي مناطق مرنجي و وازن با مرز كلونگاسي و عبداله گهره حدود از جنوب : به كوههاي منطقه لشك وروستاي كلاك بالا با مرز رودخانه و ارتفاعات آزادكوه حدود از غرب : به كوههاي منطقه مرنجي با مرز رودخانه حدود از شرق : به كوههاي كلاك بالا با مرز ارتفاعات سيوكوه كوهها و دره هاي اين منطقه آزادكوه ـ اكبرسره ـ ارقن تن ـ ديوسره ـ سيوكوه ـ دره بيروش ـ پيازك چا ل ـ درازلش ـ جر بيروش ـ عبداله گهره ـ ظل كوه و…. كوههاي بيروش محيط مناسبي براي دامداري در فصل تابستان مي باشد. ۴ ـ لشك حدود از شمال : به كوههاي منطقه بيروش با مرز جر بيروش و كنگل چشمه حدود از جنوب : به كوههاي منطقه كليك نو با مرز لشك حدود از غرب : به كوههاي روستاي كلونگا و دونا با مرز ارتفاعات زرد حدود از شرق : به كوههاي منطقه بيروش با مرز رودخانه كوهها ودره هاي اين منطقه دره زرد ـ كنگل چشمه ـ اش لي ـ دره كفو ـ زردگهره ـ اوراز بن ـ لشك پله ـ لشك چشمه سر ـ پيازك چال ـ سرقلدشو ۵ ـ كليگ نو حدود از شمال : به كوههاي منطقه لشك با مرز لشك حدود از جنوب : به كوههاي منطقه سوتك حدود از غرب : به كوههاي روستاي دونا با مرز گردنه دريوك حدود از شرق : به كوههاي منطقه بيروش و روستاي ناحيه با مرز سرماهو و كلاك به مرز گردنه چله خانه كوهها ودره هاي اين منطقه دريوك ـ يخچال ـ دره مارپيچ ـ سياه كوه ـ هفت حوض ـ كليگ نو دره ـ دره دالان راه قلد ـ چله خانه آزادكوه و غرب آزادكوه ب ) مناطق كوهستاني درة لابشم ۶ ـ لابشم حدود از شمال : به كوههاي روستاي نيچكوه ـ زانوس ـ كيكو با مرز گردنه كردور ـ تلارنو ـ اولج و نفت او حدود از جنوب : به كوههاي مناطق وازن ومرنجي با مرز رودخانه و گردنه شش نو حدوداز غرب : به كوههاي روستاي كمربن و اليكا با مرز گردنه لابشم و نرگيس چال حدود از شرق : به كوههاي روستاي پيل با مرز پلنگ دره كوهها ودره هاي اين منطقه غراب دره ـ ششنو ـ راست دره ـ درة ديور ـ ديور گت لش ـ سرخ گل ـ سرخ زمين ـ پشته ـ لابشم ـ مارماردره ـ نفتو ـ درازلش ـ عظيم كوره سر ـ باريك راه ـ سيو زمين ـ سيولد ـ دره كينگ ـ اولج ـ اشكار چال لد ـ رسول لد ـ خر تلسكك (خرتاب تلسكك) ـ مر زمين ـ درة لالكاك ـ آبندانك ـ درة مسير ـ تختنو ـ خروشكلي تپه ـ سرچشمه ـ سنگ سرك ـ كنگل خاس ـ بقدي فراخ ـ اشلي كر ـ تلارنو ـ چپ نو ـ زينه ـ زكي آباد ـ فرامرز ـ راست نو ـ ليز پر ـ گتار ـ سنگ پشت ـ سنگ بن ـ پلنگ دره ـ لاهوار دره ـ كردور ـ اش سوار ـ تلي پشت ـ ديور دروازه و…. منطقه كوهستاني لابشم بزرگترين منطقه كوهي نسن به طول حدود ۷ كيلومتر و عرض ۵/۱ كيلو متر مي باشد . ج ) گستره كوهستاني سوتك ۷ـ سوتك حدود از شمال : به كوههاي كلونگا حدود از جنوب : به كوههاي دوآب حدود از غرب : به كوههاي روستاي وارنگه رود از استان تهران حدود از شرق : به كوههاي منطقه كليگ نو با مرز ارتفاعات يخچال كوهها ودره هاي اين منطقه گته سوتك ـ دريوك گردن ـ سه چشمه ـ پيازك چال ـ سرسره ـ كچيك سوتك ـ اسپي چشمه ـ گسن سره وسعت كل مجموع مناطق كوهستاني نسن بيش از حدود ۹۴۵۰۰ کیلومتر مربع (۹۴۵۰ هكتار ) مي باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up